Zasady pisowni łącznej i rozdzielnej – “na pewno” czy “napewno”?

Jak napisać “na pewno”, czyli co to jest wyrażenie przyimkowe

Nie ma wątpliwości. Wyrażenie to musi być napisane rozdzielnie. Jest to bowiem nic innego jak wyrażenie przyimkowe, czyli połączenie przyimka z inną częścią mowy: rzeczownikiem, zaimkiem, przysłówkiem, liczebnikiem. Napiszemy przecież: na stole, obok drzewa, pod nami, za tobą, na zielono, za ciemno, we dwoje, po dziesięć…

Pewno – nieco przestarzała forma przysłówka “pewnie”

Wyrażenie “na pewno” to połączenie przyimka “na” z przysłówkiem “pewno”. “Pewno”, nieco już dziś archaiczna forma, oznacza: prawdopodobnie, zapewne, pewnie. Można tu przytoczyć przykładowe zdania z tym przysłówkiem: “Pewno jutro będzie upał”; “Pewno już się skończyło zebranie”, itd.

Znaczenie wyrażenia “na pewno”

W połączeniu z przyimkiem “na” wyrażenie zmienia odcień znaczeniowy. “Na pewno” nie jest odczytywane jako wątpliwość, ale jako pewność. Wyrażenie “na pewno” znaczy więc tyle co “z pewnością”, jedno i drugie należy pisać rozdzielnie. Można wyrażenie to zastąpić sformułowaniem “bez wątpienia”, “zdecydowanie” “ponad wszelką wątpliwość”. Przykłady zdań: “Na pewno ci pomogę”, “Ponad wszelką wątpliwość weźmiemy udział w tej wyprawie”, “Zdecydowanie nie polubię fizyki”, “Z pewnością spędzisz czas przyjemnie”.

Wyrażenie przyimkowe zleksykalizowane

Wyrażenia przyimkowe są albo doraźne, albo zleksykalizowane. Te pierwsze stanowią luźne połączenia, tworzone doraźnie: do lasu, do szkoły, za domem, za nami itd. Takie wyrażenia przyimkowe zawsze piszemy oddzielnie.

Czym są wyrażenia przyimkowe zleksykalizowane? Mają charakter stałych połączeń, między tworzące je dwa wyrazy nie można wstawić żadnego innego, muszą stać obok siebie. Wyrażenie doraźne można rozdzielić: “do szkoły – do naszej szkoły”, wyrażenie zleksykalizowane nie podda się takiej operacji. Pomiędzy “na” i “pewno” nic wstawić się nie da. Większość tych wyrażeń również piszemy rozdzielnie, właśnie tak, jak “na pewno”, choć od tej reguły bywają wyjątki, chociażby takie jak: “zarazem” czy “wreszcie”.

Podając sposób pisowni i wyrażenia “na pewno” oraz tłumacząc zasadę tej pisowni, autorzy wszystkich słowników są ze sobą całkowicie zgodni. Taką pisownię rejestruje m.in. “Słownik ortograficzny języka polskiego”, który ukazał się nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN, “Słownik języka polskiego” pod redakcją profesora doktora Mieczysława Szymczaka, wszystkie słowniki internetowe. Nie pozostaje nam, użytkownikom języka, zastosować się do tejże reguły i raz na zawsze zapamiętać, iż wyrażenie “na pewno” należy pisać rozdzielnie.